Terugblik event diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie
Op donderdag 9 januari 2025 organiseerde de Adviescommissie Divers en Inclusief Hoger Onderwijs en Onderzoek (DIHOO) samen met haar netwerkpartners een event waar we kennis uitwisselden over wat werkt wel en wat werkt niet als het gaat om diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie. We kijken terug op een geslaagd event met een mooie opkomst en een goede kennisuitwisseling.
Onderzoek: Do Faculty Diversity Programs Work?
Frank Dobbin, hoogleraar sociale wetenschappen aan de Harvard University en NIAS Fellow gaf een toelichting op zijn jarenlange onderzoek onder 600 Amerikaanse universiteiten over de werking van diversiteitsprogramma’s. Gekeken is naar zes strategieën:
- Diversiteitstrainingen
- Klachtenprocedure
- Gerichte werving en selectie
- Gelijkwaardige beoordeling
- Mentorprogramma’s
- Taskforce
Het blijkt dat twee strategieën een negatief resultaat hebben en vier strategieën een positieve uitkomst geven. Uiteraard zijn er verschillen in de Amerikaanse en Nederlandse context. Maar de insteek was wat kunnen we leren over wat werkt wel en wat werkt niet als het gaat om sturingsmechanismen en beleidsinterventies om diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie op sectoraal en institutioneel niveau te bevorderen. Na de presentatie gingen de deelnemers met elkaar in gesprek en werden de uitkomsten gedeeld.
Wat werkt niet
Er komt naar voren dat (eenmalige) diversiteitstrainingen vaak niet werken en dat een klachtenprocedure zonder veiligheidsnet minder effectief is om representatie te bevorderen. Wat ook minder goed werkt is om te focussen op diversiteit zonder inclusie, het invoeren van incentives, verplichte diversiteitstrainingen en projectteams zonder mandaat. Tijd, geld en resources zijn erg belangrijk, bijna een vereiste, om goede resultaten te behalen.
Wat werkt wel
Wat bewezen beter werkt zijn:
- Gerichte werving en selectie en gelijkwaardige beoordeling.
- Mentor programma’s, want rolmodellen zijn van invloed op het slagingspercentage.
- Het opzetten van een taskforce met toegewijde teams en mandaat waar beslissers (bestuurders) zitting in hebben en aangesproken worden.
- Dataverzameling en het inbedden van processen en procedures in de organisatie.
- Quota (zoals de Westerdijk Talentimpuls van 2018).
- Werk-privéprogramma’s, loopbaanbegeleiding, ouderschapsverlof en hulp bij kinderopvang.
Definieer concrete stappen
Nellie Konijnendijk van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen adviseert om het vooral zo concreet mogelijk te houden. ‘Maak het niet te groot, maar definieer concrete stappen die wel haalbaar zijn en die je kunt meten.’
Frank Dobbin geeft aan dat veranderingen langzaam gaan en dat we in gezamenlijk daar wat aan kunnen doen. Frank roept ook op om bij onderwijsinstellingen een taskforce samen te stellen. En het is nodig dat leiders zich uitspreken om diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie verder te brengen.
Hoe nu verder
Hoe zorgen we ervoor dat we stappen blijven zetten ook als er minder middelen zijn? Er wordt benadrukt dat we de krachten moeten bundelen ook met het Ministerie van OCW en dat samenwerking hierin met elkaar wederzijds loont. Structurele kennisuitwisseling is ook erg belangrijk tussen het hoger onderwijs, onderzoek en Ministerie. Verder wordt de meerwaarde van regelgeving en initiatieven in Europa aangestipt, zoals de pay gap check en funding.
Tot slot brengt Frank Dobbin het onderzoek: Crisis and Uncertainty: Did the Great Recession Reduce the Diversity of New Faculty? in. Data laat zien dat tijdens een crisis alleen bepaalde groepen aangenomen worden en de diversiteit van bedrijven steeds verder verdwijnt uit de organisatie.
Meer samenwerken
Frank benadrukt dat in 2026 nog steeds een nationaal actieplan nodig is. En dat het juist nu nodig is om te werken aan diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie in de sector. Hij sluit af met de woorden “working together more” en er volgen nog enkele ideeën, zoals het opstellen van een joint statement voor het nationaal actieplan vanuit alle partners.
We kijken terug op een inspirerende kennissessie, waarbij duidelijk wordt dat er behoefte is aan kennisdeling en kennisuitwisseling tussen en met de partners in het veld in het hoger onderwijs en onderzoek.
Foto's event diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie


